مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشکده ارتباطات و مطالعات رسانه واحد تهران مرکز

چکیده

شناسایی فضای سیاسی و اجتماعی حاکم بر جریان انتخابات و سوژه‌های تبلیغاتی احزاب، گروه‌ها و شخصیت‌های سیاسی حائز اهمیت است، زیرا در مبارزه انتخابی از ترفندهای مختلف برای توجیه و توضیح ایده‌های خود استفاده می‌کنند. این پژوهش برآن است تا با استفاده از روش نشانه‌شناسی بر اساس الگوی بارت و تحلیل‌گفتمان الگوی پدام (دکتر بشیر)، سکانس‌های برگزیده شده از فیلم‌های تبلیغاتی نمایندگان دو جریان اعتدال‌طلب واصول‌گرا را در دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایـران بررسی کند تا ضمن تعیین محورهای مهم گفتمانی هر کدام از دو نامزد حاضر در انتخابـات، دالهای مرکزی گفتمان آنان را نیز شناسایی کند. درجریان مستند تبیلغاتی دکتر رئیسی مشاهده می‌شود با قرار گرفتن " عدالت" به عنوان دال مرکزی مفصل‌بندی گفتمان جناح اصول‌گرا، نظم گفتمانی "نفی اشرافی‌گری"، " کرامت"، "مبارزه با فساد" ،" ساده‌زیستی" و"رعایت انصاف" مفصل‌بندی شده‌است. آقای روحانی نیز با قرار دادن "تعادل" به عنوان دال مرکزی مفصل‌بندی جناح اعتدال‌طلب، نظم گفتمانی"شور‌و ‌مشورت"،" برابری در حقوق قومیت‌هاو جنسیت‌ها "،"مبارزه با سانسور و فیلترینگ"،"نقد‌و‌ انتقاد"،"صلح‌و‌آشتی بین المللی و مبارزه با ایران‌هراسی"،"میانه‌روی ودوری ازتند روی و افراطی‌گری"و"دیپلماسی جایگزین نظامی‌گری"را تشکیل داده است.

کلیدواژه‌ها

  •  

    آلتوسر، لویی (1387) ایدئولوژی و سازوبرگ‌های ایدئولوژیک دولت، ترجمۀ روزبه صدرآرا، تهران: چشمه.

    استم، رابرت (1379) بورگواین و سندی فیلترمن، روایت‌شناسی فیلم، ترجمۀ فتاح محمدی، تهران: فصلنامه فارابی.

    استوری، جان،(1386) مطالعات فرهنگی درباره فرهنگ عامه. مترجم:حسین پاینده. تهران: نشر آگه.

    بشیر، حسن (1385) تحلیل گفتمان دریچه‌ای برای کشف ناگفته‌ها، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).

     بشیر، حسن (1391) رسانه‌های بیگانه: ‌قرائتی با تحلیل گفتمان، مجموعه تحلیل‌گفتمان رسانه‌های جهان (کتاب دوم)، چاپ اوّل، پاییز 1391، تهران:‌ انتشارات سیمای شرق و ماهنامه مدیریت ارتباطات.

    بشیر، حسن و جعفری هفتخوانی، نادر (1386) «درآمدی بر کاربرد نشانه‌شناسی در تحلیل پیام‌های تبلیغاتی؛ مطالعه موردی: آگهی‌های مطبوعاتی»، اندیشه مدیریت، سال اوّل، شماره دوم، پاییز و زمستان86 :151-1.

    بشیر، حسن و حاتمی، حمیدرضا (1388) «مطالعه مقایسه‌ای رویکردهای انتخاباتی، تحلیل‌گفتمان سرمقاله‌های جمهوری اسلامی و کیهان درباره دومین مرحله انتخابات مجلس هشتم»، فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی، 16(57).

    بشیر، حسن(1390) رسانه‌های بیگانه: قرائتی با تحلیل گفتمان، تهران: انتشارات سیمای شرق و ماهنامه مدیریت ارتباطات.

    بلاش‌آبادی، علی (1388) تحلیل‌گفتمان مناظره‌های تلویزیونی انتخابات دهم ریاست جمهوری در ایران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته تحقیق در ارتباطات، دانشکده صداوسیما.

    بلیک، رید و ادوین هارولدس (1378) طبقه‌بندی مفاهیم در ارتباطات، ترجمۀ مسعود اوحدی، تهران: انتشارات سروش.

    تاجیک، محمدرضا (1389) «نشانه‌شناسی؛ نظریه و روش»، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال پنجم، شماره چهارم، پاییز 1389.

    سلطانی، سیدعلی اصغر(1383) «تحلیل گفتمان به‌مثابه نظریه و روش»، فصلنامه علوم سیاسی، شماره 28.

    شایان، سنا، (1394) بررسی کار وزار سیاسی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد،

    شعاعی، فاطمه (1389) تحلیل گفتمان دوره دهم ریاست جمهوری، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد ،1389 

    طاهری، سید حمید، بشیر، حسن، (1388)، تحلیل گفتمان فیلمهای تبلیغاتی نامزدهای دهمین دورة انتخابات ریاست جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه پژوهشهای راهبردی سیاست، سال چهارم، شماره 13 ،تابستان 1394، شماره پیاپی 43.

    فرکلاف، نورمن، (1379) تحلیل انتقادی گفتمان، ترجمه: فاطمه شایسته پیران و دیگران، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها (نشر اثر اصلی بیتا).

    ف‍وک‍و، م‍ی‍ش‍ل، نظم اشیاء: دیرینه‌شناسی علوم انسانی، ترجمه یحیی امامی، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، ۱۳۸۹.

    قجری، حسینعلی و نظری، جواد(1392)، کاربرد تحلیل گفتمان در تحقیقات اجتماعی، تهران، انتشارات جامعه شناسان.

    کسرایی، محمد سالار و علی، پوزش شیرازی (1388) «نظریه گفتمان لاکلاو و موفه، ابزاری کارآمد در فهم و تبیین پدیده‌های سیاسی»، فصلنامه سیاست، دوره 39 ،پاییز.

    کوثری، مسعود ؛ تفرشی، امیرعلی ؛تحلیل گفتمان شبکه کودک «جم‌جونیور» در نظم گفتمانی هویت مطلوب زنانه، مطالعات فرهنگ - ارتباطات زمستان 1395 - شماره 68  .

    گیرو، پی‌یر، (1380) نشانه‌شناسی، ترجمۀ محمد نبوی، تهران: نشر آگاه.

    گیویان، عبدالله، سروری زرگر، محمد، (1388) «بازنمایی ایران در سینمای هالیوود»، مجله تحقیقات فرهنگی ایران«شماره 8 علمی پژوهشی».

    مکدانل، دایان، (1380) مقدمه‌ای بر نظریه‌های گفتمان، ترجمۀ‌ حسینعلی نوذری، تهران : فرهنگ گفتمان (نشر اثر اصلی بیتا).

    مهدی زاده، سید محمد و اسماعیلی، معصومه (1391) «نشانه‌شناختی تصویر زن در سینمای ابراهیم حاتمی‌کیا»، زن در فرهنگ و هنر، شماره 1 ،دوره4.

    یورگنسن، ماریان و لوییز، فیلیپس(1393) نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمۀ هادی جلیلی، تهران: نشر نی.

     

     

    • Althusser, Louis (1387) Ideology and Ideological Mechanisms of the State, translated by Roozbeh Sadrara, Tehran: Cheshme.
    • Bashir, Hassan (1385) Discourse analysis is a window to discover the unsaid, Tehran: Imam Sadegh University.
    • Bashir, Hassan (1391) Foreign Media: A Reading with Discourse Analysis, World Media Discourse Analysis Collection (2nd Book), First Edition, Fall 2011, Tehran: Simai Sharq Publications and Communication Management Monthly
    • Bashir, Hassan and Jafari Haftkhani, Nader (2016) "Introduction to the use of semiotics in the analysis of advertising messages; Case study: Press ads", Andisheh Management, Year 1, Issue 2, Autumn and Winter 86:151-1.
    • Bashir, Hassan and Hatami, Hamidreza (2008) "Comparative study of electoral approaches, discourse analysis of the editorials of the Islamic Republic and Keihan about the second stage of the 8th Majlis elections", Communication Research Quarterly, 16(57).
    • Bashir, Hassan (2017) Foreign Media: A Reading with Discourse Analysis, Tehran: Simai Sharq Publications and Communication Management Monthly
    • Barthes, Roland) 1967(Writing Degree Zero and elements of Semiology، Londan: Jonathan cape, Hawkes, T.) 2003( Structuralism and Semiotics, Routledge،
    • E، laclau & C، Mouff, (1985) Hegemony and Socialist Strategy: Towards a Radical Democratic Politics .London: Verso.
    • Blashabadi, Ali (2008) Discourse analysis of the televised debates of the 10th presidential election in Iran, master's thesis in communication research, Faculty of Broadcasting
    • Blake, Reid and Edwin Harolds (1378) Classification of Concepts in Communication, translated by Masoud Ohadi, Tehran: Soroush Publishing House.
    • Fairclough, Norman, (1379) Critical Analysis of Discourse, translated by: Fatemeh Shaiste Piran and others, Tehran: Center for Media Studies and Research (publishing the original work of Bita)
    • Foucault, Michel, The Order of Things: Paleontology of Human Sciences, translated by Yahya Emami, Tehran: Research Center for Cultural and Social Studies, 2009
    • Giro, Pierre, (2010) Semiotics, translated by Mohammad Nabovi, Tehran: Aghah Publishing.
    • Givian, Abdullah, Sarvari Zargar, Mohammad, (2008) "Representation of Iran in Hollywood Cinema", Iranian Cultural Research Journal, "Scientific Research Issue 8
    • Jorgensen, Marian and Lewis, Phillips (2014) Theory and Method in Discourse Analysis, translated by Hadi Jalili, Tehran: Ney Publishing

     

    • Kasraei, Mohammad Salar and Ali, Pouzesh Shirazi (2008) "Laclave and Mouffe's discourse theory, an efficient tool in understanding and explaining political phenomena", Politics Quarterly, Volume 39
    • Kothari, Massoud; Tafarshi, Amir Ali: Discourse analysis of the "Jam Junior" children's network in the discourse order of desirable feminine identity, Culture and Communication Studies, Winter 2015 - Number 68.
    • McDonnell, Dayan, (1380) An Introduction to Discourse Theories, translated by Hossein Ali Nowzari, Tehran: Discourse Culture (Bita's original publication).
    • Mahdizadeh, Seyyed Mohammad and Esmaili, Masoumeh (2012) "Semiotics of the image of women in the cinema of Ebrahim Hatamikia", Women in Culture and Art, No. 1, Volume 4.

     

    • Qajri, Hossein Ali and Nazari, Javad (2012), The use of discourse analysis in social

    research, Tehran, Sociologists Publications

    Hawkes, T. Structuralism and Semiotics, Routledge. 2003

    •  

     

    • Soltani, Seyyed Ali Asghar (2013) "Discourse Analysis as a Theory and Method", Political Science Quarterly, No. 28
    • Shayan, Sena, (2014) Investigating the work of the political ministry of the presidential election candidates, master's thesis
    • Shuai, Fatemeh (1389) discourse analysis of the 10th term of the presidency, Ministry of Science, Research and Technology - Ferdowsi University of Mashhad, 1389
    • Stem, Robert (1379) Burgoyne and Sandy Filterman, Film Narrative, translated by Fatah Mohammadi, Tehran: Farabi Quarterly.

     

    • Storey, John, (2006) Cultural studies about popular culture. Translator: Hossein Payandeh. Tehran: Agah Nashr.

     

    • Tajik, Mohammadreza (2010) "Semiology; Theory and Method", Journal of Political Science, 5th year, 4th issue, autumn 2019
    • Taheri, Seyed Hamid, Bashir, Hassan, (1388), Analysis of the discourse of the campaign films of the candidates of the 10th round of the presidential elections of the Islamic Republic of Iran, Strategic Policy Research Quarterly, fourth year, number 13, summer 1394, serial number 43.