مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه مازندران

2 دانشگاه مازندران

چکیده

سبک زندگی، از جمله موضوعاتی است که در دهه­های اخیر مورد توجه صاحب­نظران و نظریه­پردازان علوم انسانی و اجتماعی قرار گرفته است. زیرا توجه به این مسأله، برخاسته از تحولات اجتماعی و فرهنگی عمیقی است که؛ سهم زنان و مردان را در عرصه­های مختلف اجتماعی، فرهنگی و سیاسی در جهان مدرن نمایان کرده است. با ­توجه به اهمیت هرچه بیشتر نقش اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و... دختران و پسران جوان در ساختن و بازآفرینی الگوها و رفتارهای مصرفی (سبک زندگی) جوان­پسند، تأکید ما در این مقاله، معطوف به جوانان است. مطالعة حاضر، درصدد بررسی سبک زندگی جوانان بر­حسب جنسیت، منزلت، سن و غیره است؛ از این­رو، برای بررسی موضوع مذکور، تعداد 380 نفر از جوانان دختر و پسر بین 15 – 25 سال شهر بابلسر، به­عنوان نمونۀ آماری انتخاب گردید. نتایج تحقیق نشان داد که؛ گرایش جوانان دختر و پسر به رفتارهای مصرفی فرهنگ مدرن، بیش از گرایش آنان به رفتارهای مصرفی فرهنگ سنتی است؛ از سوی دیگر، نتایج تحقیق حاکی از آن است که رفتارهای مصرفی (مؤلفه­های سبک زندگی) در بین دختران و پسران، در بُعد مصرف فرهنگی، فعالیت­های زمان فراغت و مدیریت بدن، متفاوت است. همچنین، بین سبک زندگی دختران و پسران جوان نیز تفاوت معناداری دیده می­شود.  

کلیدواژه‌ها

 
- آزادارمکی، تقی؛ شالچی، وحید (1384) دو جهان ایرانی: مسجد و کافی شاپ، فصلنامة فرهنگی و ارتباطات: شمارة 4، صص163 - 185.
- آزادارمکی، تقی و چاوشیان، حسن (1382) مدیریت بدن به­مثابة رسانة هویت، مجلة انجمن جامعه­شناسی، صص57 – 74.
- آزادارمکی، تقی؛ کمالی، افسانه (1383) اعتماد، اجتماع و جنسیت بررسی تطبیقی اعتماد متقابل در بین دو جنس،  مجله انجمن جامعه شناسی ایران: شماره 5، صص 100- 132.
- اباذری، یوسف؛ چاوشیان، حسن (1381) از طبقه اجتماعی تا سبک زندگی: رویکردهای نوین در تحلیل جامعه شناسی هویت اجتماعی، نامه علوم اجتماعی: شماره 20، صص 27-3.
- استونز، راب (1385) متفکران بزرگ جامعه شناسی، ترجمه: مهرداد میردامادی، تهران: نشر مرکز.
- اسمیت، فیلیپ (1387) درآمدی بر نظریه فرهنگی، ترجمه: حسن پویان، تهران: دفتر پژوهش­های فرهنگی.
- باستانی، سوسن؛ صالحی، مریم (1386) سرمایه اجتماعی شبکه و جنسیت: بررسی ویژگی­های ساختی، تعاملی و کارکردی شبکه اجتماعی زنان و مردان در تهران، نامه علوم اجتماعی: شماره جدید پیاپی30، صص 95- 63.
- پرستش، شهرام؛ جمشیدی­ها، غلامرضا (1386) دیالکتیک منش و میدان در نظریة عمل پی­یر بوردیو، نامة علوم اجتماعی: صص 32- 1.
- توسلی، غلامعباس (1385) جامعه­شناسی فرهنگی بوردیو، مطالعات فرهنگی جهاد دانشگاهی تهران، صص50-43.
- ................. (1382) تحلیلی از اندیشۀ پیر بوردیو دربارۀ فضای منازعه­آمیز اجتماعی و نقش جامعه شناسی، نامه علوم اجتماعی: شمارۀ 23، صص25-1.
- جنکینز، ریچارد (1385) پی­یر بوردیو، ترجمۀ: لیلا جو­افشان و حسن چاوشیان، تهران: نشر نی.
- چاوشیان، حسن (1381) سبک زندگی و هویت اجتماعی: مصرف و انتخاب­های ذوقی به­عنوان تمایز و تشابه اجتماعی در دورۀ مدرنیتۀ اخیر. پایان­نامه دکتری، دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
- حجازی، الهه؛ فرتاش، سهیلا (1385) تفاوت­های جنسیتی در سبک­های هویت، تعهد هویت و کیفیت دوستی، پژوهش زنان: شماره 4، پاییز، صص 76-61.
- ذکایی، محمد­سعید؛ پور­غلامی، زهرا (1384) خرده­فرهنگ یا مصرف ­فرهنگی، فصلنامة فرهنگی و ارتباطات: شمارة 4، صص 1- 27.
- ذکایی، محمد­سعید (1386) جامعه­شناسی جوانان، تهران: نشر آگاه.
- ..............................  (1385) فرهنگ مطالعات جوانان، تهران: نشر آگاه.
- رسولی، محمد­رضا (1383) بررسی مؤلفه­های سبک زندگی در تبلیغات تجاری تلویزیون،  فصلنامه علوم اجتماعی: شمارۀ26، صص91-43 .
- رضوی­زاده، نورالدین (1385) بررسی تأثیر رسانه­ها بر تمایل به تغییر سبک زندگی روستایی، فصلنامه علوم اجتماعی: شمارۀ31، صص143-111.
- ریاحی، محمد­اسماعیل (1384) بررسی تطبیقی تفاوت­های جنسیتی در عادات غذایی دانشجویان ایرانی و هندی، مطالعات زنان: شماره 8، صص 97- 126.
- ساروخانی، باقر؛ رفعت­جاه، مریم (1383) عوامل جامعه­شناختی مؤثر در باز­تعریف هویت اجتماعی زنان، پژوهش زنان: شمارۀ1، صص91-71.
- سازگارا، پروین (1382) بررسی سبک زندگی قشر دانشگاهی و بازاریان سنتی، پایان­نامه دکتری، دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
- سعیدی، علی­اصغر (1383) جامعۀ مصرفی و جوانان، فصلنامۀ مطا لعات جوانان.
- شارع­پور، محمود؛ خوش­فر، غلام­رضا (1381) رابطۀ سرمایه فرهنگی با هویت اجتماعی جوانان، نامه علوم اجتماعی: شمارۀ20، صص147-133.
- شکوری، علی (1385) تمایز­پذیری و هویت اجتماعی مبتنی بر مصرف: مطالعه موردی جوانان شهر تهران، نامه علوم اجتماعی، 25- 55.
- شفرز، برنهارد (1383) مبانی جامعه شناسی جوانان، ترجمه: کرامت­اله راسخ، تهران: نشر نی.
- فاضلی، محمد (1386) جامعه شناسی مصرف موسیقی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر و ارتباطات.
- ..................  (1382) مصرف و سبک زندگی، قم: انتشارات صبح صادق.
- فدرستون، مایک (1382) زیباشناختی کردن زندگی روزمره. ترجمۀ: مهسا کرم­پور، مجلۀ ارغنون: شمارۀ19، صص53-34.
- فکوهی، ناصر؛ انصاری، فرشته (1382) ارقات فراغت و شکل­گیری شخصیت فرهنگی (نمونه موردی دو دبیرستان دخترانة شهر تهران)، نامه انسان شناسی: شماره 4.
- گیدنز، آنتونی (1382) تجدد و تشخص: جامعه و هویت شخصی در عصر جدید، ترجمۀ: ناصر موفقیان، تهران: نشر نی، چاپ دوم.
- ................... (1379). جامعه­شناسی، ترجمة: منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.
- گوشبر، فرهاد (1384) طبقه و سبک زندگی، پایان­نامه کارشناسی ارشد دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
- لطیفی، فریبا؛ غفاری، لیلا (1387) تفاوت­های جنسیتی در انگیزه­های خرید الکترونیکی، مطالعات زنان: شماره6، صص 35- .52 
- نایبی، هوشنگ؛ عبداالهیان، حمید (1381) تبیین قشربندی اجتماعی، نامة علوم اجتماعی،  صص236- 205.