مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نویسندگان

1 گروه علوم اجتماعی. دانشکده ادبیات. دانشگاه فردوسی مشهد

2 کارشناسی ارشد

چکیده

هدف اساسی نوشتار حاضر این است که نشان دهد؛ سفرهای زیارتی، ارتباطات میان­فرهنگی اجتماعات شیعی را تقویت می­کند. بررسی انجام شده بر تجارب ارتباطی یک نمونه تصادفی 598 نفره از زائرین خارجی از چهار ملیت عراقی، عربستانی، کویتی و بحرینی در مشهد نشان می­دهد که؛ سفر زیارتی با دو ویژگی طول و تعداد سفر، تأثیر کاملا معنادار و مثبت بر ارتباطات میان­فرهنگی (روابط اجتماعی و فرهنگی مهمان- میزبان) دارد. اگرچه، نا­آشنایی­های زبانی، مانعی برای ارتباط میان فرهنگی است، اما با کنترل آماری اثر مانع زبانی، تأثیر طول و تعداد سفر بر ارتباطات میان­فرهنگی، همچنان معنادار و مثبت باقی می­ماند. یافته مذکور، اولا متضمن این معناست که زیارت به­عنوان یک مناسک مذهبی، فرصت ارتباطات غیرکلامی متعددی را بین مهمان و میزبان فراهم می­آورد؛ که با وجود ناآشنایی­های زبانی، ارتباطات میان­فرهنگی را تقویت می­کند و دوم اینکه؛ زیارت و سفرهای زیارتی این پتانسیل را دارد که علی­رغم موانع زبانی و تفاوتهای فرهنگی زائرین، پیوندهای اجتماعی گوناگونی را در بین پیروان یک مذهب از ملیت­های مختلف ایجاد نماید. 

کلیدواژه‌ها

 
- اسمیت، آ. جی (1379) ارتباطات و فرهنگ، ترجمه مهدی بابائی اهری، تهران: انتشارات سمت.
- تقی­زاده، م (1380) جامعه­شناسی زیارت، فصلنامه معرفت: 45.
- خواجه­زاده، ش (1380) نیازهای خدماتی جهانگردان در شهر مشهد، استاد راهنما: محمدتقی رهنما، پایان­نامه کارشناسی­ارشد برنامه­ریزی شهری، دانشگاه فردوسی
- رضی، حسین (1377) ارتباطات میان­فرهنگی (تاریخ، مفاهیم و جایگاه)، ؟ ؟
- ساموار، ل و پورتر ر. ای. و لیزارا، ا (1379) ارتباط بین فرهنگ­ها، ترجمه: غ ر. کیانی و س ا. میرحسنی، تهران: انتشارات باز.
- شرفی، ابوالفضل (1389) بررسی و طبقه­بندی نیازمندی­های زائران خارجی در شهر مشهد، ناظر طرح: علی یوسفی، مرکز پژوهش­های شورای اسلامی شهر مشهد.
- صالحی­فرد، م (1382) بررسی اثرات و پیامدهای ورود گردشگران جهان به شهر مشهد با تأکید بر گردشگران عرب حوزه خلیج فارس، کارفرما: سازمان میراث فرهنگی خراسان رضوی.
- فرهنگی، ع. ا (1382) ارتباطات انسانی، تهران: خدمات فرهنگ رسا.
- مولانا، ح (۱۳۸۴) اطلاعات جهانی و جهان ارتباطات: مرزهای نو در روابط بین‌الملل، ترجمه ا، آزاد، م، حسن‌زاده و م اخوتی، تهران: انتشارات کتابدار.
- نامی، ع ا (1384) بررسی نیازهای تبلیغاتی و رفاهی زائران عراقی، کارفرما: معاونت تبلیغات و ارتباطات اسلامی آستان قدس رضوی.
- یوسفی، علی (1388) بررسی راهکارهای گسترش ارتباطات میان­فرهنگی اجتماعات شیعی (گزارش تحقیق)، مرکز پژوهش­های شورای اسلامی شهر مشهد.