مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نویسندگان

1 دانشیار مردم شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

2 گروه مردمشناسی، دانشکده علوم اجتماعی،دانشگاه تهران، تهران

چکیده

با فراگیر شدن گوشی‌های هوشمند، که ذیل تکنولوژی‌های ارتباطی‌ اطلاعاتی هوشمند مطرح می‌شوند، این مسئله پدید می‌آید که ما‌به‌ازاهای فرهنگی این پدیده چه می‌تواند باشد؟ این مابه‌ازاها هنگامی مهم می‌شوند که تغییرات عُمده‌ای در ساحت زندگی روزمره از حیث مواجهه با تجربۀزیسته رُخ دهد. لذا ما در این مقاله تلاش می‌کنیم دلالت‌های فرهنگی مصرف این‌گونه تکنولوژی‌ها را از وجه انسان‌شناختی آن مورد مداقه قرار دهیم. روش ما کیفی است در وجه عام و به‌طور اخص اتنوگرافی تفسیری است. شیوۀ آنالیز داده استخراج مضامین یا درون‌مایه‌های موجود در مصاحبه‌ها و مشاهدات با استفاده از روش‌های آنالیز داده‌های کیفی مایز و هابرمن (1994) بوده‌ است. عُمده میدان پژوهش در این تحقیق مراکز عُمده فروش و خدمات پس از فروش گوشی‌های هوشمند، ازجمله مرکز تجاری پایتخت واقع در خیابان میرداماد تهران بوده‌ است. مضمون محوری ما در این قسمت معطوف به ارتباط تکنولوژی و سپهر معنای کنشگران است؛ سپهر معنا مفهوم محوری برساخت هویت کنشگران شهری ارزیابی شده است. لذا در پژوهش اخیر، این مقوله و رابطه‌اش با امر تکنیکی در شش تِم یا مضمون قابل بحث است که مضامین از بدین قرارند: آثار ماتأخر انفجار اطلاعاتی، تکنولوژی و تأثیر آن بر ارتباطات اجتماعی، تنهایی و صمیمیت مهندسی شده، تغییر در ساحت مکان و زمان، و دست آخر، تغییر در تجربۀزیسته کنشگران.

کلیدواژه‌ها

- آدرونو، تئودور. هورکهایمر، ماکس (1389)، دیالکتیک روشنگری. ترجمۀ مراد فرهادپور، امید مهرگان. تهران: گام نو.
- اشرف، احمد. عزیزی، بنو (1393) طبقات اجتماعی، دولت و انقلاب در ایران. ترجمۀ سهیلا ترابی فارسانی. تهران: نیلوفر.
- پایا، علی (1388)، فناوری، فرهنگ و اخلاق، تهران: مؤسسۀ پژوهشی فرهنگ، هنر و ارتباطات.
- زیمل، جورج (1372)، کلانشهر و حیات ذهنی. ترجمۀ یوسف اباذری. نامۀ علوم اجتماعی. دورۀ 3. صص 53 - 66.
- فِی، برایان (1389)، فلسفۀ امروزین علوم اجتماعی، نگرش چند فرهنگی، ترجمۀ خشایار دیهمی، تهران: طرح نو.
- کاستلز، مانوئل (1389)، عصر اطلاعات: ظهور جامعۀ شبکه‌ای، ترجمۀ احمد علیقلیان، افشین خاکباز. تهران: طرح نو.
- کاستلز، مانوئل (1389)، عصر اطلاعات: قدرت هویت، ترجمۀ حسن چاووشیان، تهران: طرح نو.
- کاظمی، عباس (1389)، در باب تهران و تهرانی بودن، مهرنامه، شمارۀ 6.
- مرادی، علی (1390)، اطلاعات و انفجار اطلاعات از منظر فلسفی، به‌دست آمده از http://phalsafe.com/node/46
- نامورمطلق، بهمن (1387)، باختین، گفتگومندی و چندصدایی مطالعه پیشابینامتنیت باختینی، پژوهشنامه علوم انسانی، شماره 57. صص 397‌ -414.
- هایدگر، مارتین (1390)، پرسش از تکنولوژی، ترجمۀ شاپور اعتماد. نشریۀ ارغنون، شماره 1. صص 1-30.
- Adorno,Theodor W.(2001), The Culture Industry: Selected Essays on Mass Culture, Edited by J.M. Bernstein, London: Routledge.
- Bijker, W., Hughes, T.,& Pinch, T (1987), The Social Construction of Technological Systems, Cambridge: The MIT Press.
- Bakhtin, Mikhail M. (2008), The Dialogic Imagination, Austin: The University of Texas Press.
- Castelles, M., Fernandez‌ Ardevol, M., Linchuan Qui, J., & Sey, A. (2006), Mobile Communication and Society, Cambridge: MIT Press.
- Goggin, G. (2009), Adapting the Mobile Phone: The iPhone and its consumption, Continuum, Journal of media &Culture Studies, 23:2, 231‌ 244.
- Haraway, Donna (2001), A Cyborg Manifesto, In D.Bell, B,M.Kennedy (eds), The Cybercultures Reader(pp.291‌ 324),New York: Routledge.
- Lee, Dong‌ Hoo (2012), ”In Bed with the iPhone”: The iPhone and Hypersociality in Korea, In L.Hjorth,J.Burgess, & I.Richardson (eds), Studying Mobile Media: Cultural Technologies,Mobile Communication, and the iPhone(pp. 63‌ 85), New York: Routledge.
- Miles, M., Huberman, A (1994), Qualitative Data Analysis, London: Sage.
- Mills, C.Wright (1969), White Collar: The American Middle Classes, London: OxfordUniversity Press.
- Rapoport, Amos (1990), The meaning of the built environment: a nonverbal communication approach, Tucson: The University of Arizona Press.
- Richardson, Ingrid (2012), Touching the Screen: A Phenomenology of Mobile Gaming and the iPhone, In L.Hjorth,J.Burgess, & I.Richardson (eds), Studying Mobile Media: Cultural Technologies, Mobile Communication, and the iPhone (pp. 133 155), New York: Routledge.
- Ross, Alex (2016), The FrankfurtSchool Knew Trump Was Coming, Retrieved from
http://www.newyorker.com/culture/cultural‌ comment/the‌ frankfurt‌ school‌ knew‌ trump‌ was‌ coming.
- Turkle, Sherry (2011), Alone Together: Why we expect more from technology and less from eachother, New York: Basic Books.
- Online Video:
- Turkle, S. (2012, February), Connected, But Alone? [Video File], Retrieved from http://www.ted.com/talks/sherry_turkle_alone_together