نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 رئیس گروه مطالعات مدیریت، مرکز مطالعات راهبردی وزارت ورزش و جوانان
2 استاد جامعه‌شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
چکیده
با توجه به نقش در حال گسترش اینترنت در فضای رسانه‌ای مقالة حاضر به واکاوی وضعیت صنعت روزنامه در ایران و جهان و تحولات آن پرداخته است. مبنای مطالعه واکاوی آن جنبه‌‌هایی از صنعت روزنامه است که با تغییر فضای رسانه‌ای از چاپی به مجازی دستخوش تحول شده است؛ از جمله «تغییر رابطة یک طرفة بین سه عامل تولید، مصرف و تبلیغات»، «بازشدن بستة محتوا»، «تغییرات مربوط به دوره‌ای‌بودن انتشار»، «استاندارد‌بودن محتوای خبری» و «مرجعیت رسانة چاپی». مقاله ضمن اشاره به مشکلات ساختاری صنعت روزنامه در ایران و نیز گسترش نفوذ اینترنت در حوزۀ رسانه‌‌های خبری نشان می‌دهد که هنوز روزنامۀ چاپی مرجعیت خود را حفظ کرده است. علیرغم آن اینترنتی‌شدن فضای خبری در ایران به واسطة «باز‌کردن بستة محتوای روزنامه بخشی از بازار روزنامه را از آن منتزع ساخته و درآمد‌های انحصاری روزنامهها را در آن حوزه‌‌ها به سوی رسانه‌‌های جدید سوق داده است. هر چند روزنامهها با اقداماتی از جمله برخط‌شدن و چند‌رسانه‌ای‌شدن در پی رفع مشکلات ناشی از این تغییرات برآمده‌اند اما موفقیت‌‌ها محدود بوده است. گره‌‌های ساختاری و خلاء‌های قانونی موجود به همراه دولتی‌بودن یا وابستگی بسیاری از روزنامهها به بخش دولتی و نیز سیاست‌زدگیِ صنعتِ روزنامه اثر این مشکلات را مضاعف ساخته است. حاصل باعث تضعیف روزنامه‌نگاری رسمی و کاهش نفوذ آن شده است. محتمل است محدود شدن نفوذ روزنامهها، فضای کنش سیاسی را از اشکال رسمی و استاندارد به حوزه‌‌های غیراستاندارد و غیررسمی براند.
کلیدواژه‌ها
افخمی، حسینعلی (1380) «احزاب سیاسی، مطبوعات حزبی و روزنامه‌‌های مستقل»، مجله جامعه‌شناسی ایران، شماره 6، صص 114-101.
اکرمی، حمیدرضا (1378) «اینترنت؛ بستری مناسب برای روزنامه‌نگاری الکترونیک»، رسانه، شماره 39، صص 23-12.
اکرمی، حمیدرضا (1378) «مطبوعات ایران: نسخه الکترونیکی مطبوعات در ایران»، رسانه، شماره 39، صص 51-38.
اکرمی، حمیدرضا (1381) «تکنولوژی: ردپای روزنامه‌نگاری الکترونیک در مطبوعات ایران»، رسانه، شماره 49، صص 117-94.
انصاف‌نیوز (1397) «الیاس حضرتی و محمدعلی وکیلی در گفت‌وگو با انصاف نیوز»، انصاف‌نیوز، بازیابی از طریق:
http://www،ensafnews،com/FL9SM
انصاف‌نیوز (1397) «عدم شفافیت تیراژ روزنامهها به نفع کیست؟»، انصاف‌نیوز، بازیابی از طریق:
http://www،ensafnews،com/4gasG
انصاف‌نیوز (1397) «گزارش انصاف نیوز - تیراژ روزنامهها چقدر است؟ [بروزرسانی شده]»، انصاف‌نیوز، بازیابی از طریق:
http://www،ensafnews،com/z8pqq
انصاف‌نیوز (1397) «واکنشی به گزارش انصاف‌نیوز؛ تیراژ روزنامهها به روایت مدیران مسئول»، انصاف‌نیوز، بازیابی از طریق:
http://www،ensafnews،com/kCJ6j
باباخانی، شیلا و امیر حسین شمشادی (1391)، «اینترنت؛ ابزاری برای روزنامه‌نگاری شهروندی»، علوم خبری، شماره 4، صص 95-80.
بابازاده مقدم، حامد و عباس اسدی (1396) «اصول پالایش (فیلترینگ) پایگاه‌‌های اطلاع‌رسانی اینترنتی»، فصلنامه مطالعات رسانه‌‌های نوین، دوره 3، شماره 9، صص 194-164.
باستانی، قادر (1396) رسانه‌‌های اجتماعی و ناآرامی شهری، روزنامه شرق، شماره 3049، 11 دی.
باستانی، قادر (1397) خشم بی‌امان کاربرمخاطبان و اخبار وایرال در رسانه‌‌های اجتماعی، روزنامه شرق، شماره 3310، 17 آذر.
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (1395) «نتایج بررسی بودجه خانوار در مناطق شهری ایران سال ١٣٩٥»، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، مدیریت کل آمار‌های اقتصادی، اداره آمار اقتصادی، دایره بررسی بودجه خانوار.
پارساپور، آرش، (1397) «جهرمی: شورای‌عالی فضای مجازی مفهوم «صوت و تصویر فراگیر» را تعریف کند»، دیجیاتو، بازیابی از طریق:
https://dgto،ir/xau
پایگاه اطلاع رسانی حوزه تولید و تجارت (1390) «مجموع تیراژ روزنامه‌‌های کل کشور»، پایگاه اطلاع رسانی حوزه تولید و تجارت، بازیابی از طریق:
http://www،towlidnews،com/telex-1528،html
پیرزاده، سعید (1396) «آمار دقیق کاربران ایرانی و محتوای تولید شده در تلگرام چقدر است؟ + اینفوگرافیک»، باشگاه خبرنگاران جوان، بازیابی از طریق:
https://www،yjc،ir/fa/news/6281553
پیش‌نمازی، پروانه و ویکتور ولادیمیروویچ باراباش (1392) «نگاهی به وضعیت رسانه‌‌های الکترونیک و روزنامه‌نگاری آنلاین در ایران و چشم‌انداز آینده آن»، مطالعات رسانه‌ای، دانشگاه آزاد، سال هشتم، شماره 20، صص 66-53.
تابناک (1397) «ولخرجی برای روزنامه‌نگاری در دوران مرگ روزنامه‌نگاری؛ کدام یک از مردم تهران موافق برداشت 54 میلیارد تومانی از جیبشان هستند؟»، تابناک، بازیابی از طریق:
http://www،tabnak،ir/fa/news/831164
حاجی‌پور ساردویی، مرضیه (1393)، «آینده‌پژوهی روزنامه‌نگاری در ایران: از افول روزنامه‌نگاری سنتی تا ظهور روزنامه‌نگاری شبکه‌ای»، فصلنامه فرهنگ و ارتباطات، شماره 14، صص 113-82.
خانیکی، هادی و سعید ارکان‌زاده یزدی (1386) «بررسی شیوه‌‌های غیرحرفه‌ای مدیریت روزنامه‌‌های سراسری: دیدگاه روزنامه‌نگاران و صاحب‌نظران روزنامه‌نگاری»، فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 38-39، صص 89-59.
خبرآنلاین (1395) «حسین انتظامی پرده از تیراژ واقعی روزنامه‌‌های کشور برداشت»، خبرآنلاین، بازیابی از طریق:
https://www،khabaronline،ir/detail/538105/provinces/ilam
خبرگزاری خانه ملت (1397) «مجوزدهی به محصولات صوتی و تصویری با وزارت فرهنگ است، مصوبه کمیسیون فرهنگی ارتباطی به محصولات نمایش خانگی ندارد»، خبرگزاری خانه ملت، بازیابی از طریق:
http://www،icana،ir/Fa/News/379933
خبرگزاری مهر (1395) «کشمکش تلویزیون اینترنتی پایان می‌یابد، میانجی‌گری مرکز فضای مجازی»، خبرگزاری مهر، بازیابی از طریق:
https://www،mehrnews،com/news/2978016
خداوردی، طیبه (1392) «شیوه‌‌های نوین روزنامه‌نگاری»، علوم خبری، شماره 5، صص 52-5.
دهقان، علیرضا (1385) «روزنامه‌نگاری الکترونیک: فرصت‌‌ها و محدودیت‌‌ها»، مجله جهانی رسانه، شماره 2، صص 22-1.
رضایی ثمرین، عباس (1394) «تیراژ واقعی روزنامهها چقدر است؟»، پایگاه خبری تحلیلی انتخاب، بازیابی از طریق:
http://www،entekhab،ir/000vXj
روزنامه ایران (1397) «اعتراض‌‌ها به مصوبه کمیسیون فرهنگی مجلس افزایش یافت، مخالفت دولت با ایجاد انحصار جدید برای صداو سیما»، روزنامه ایران، شماره 6763، بازیابی از طریق:
http://www،ion،ir/news/350624
ریکاردو، دی‌کرول (1397) «نقد «زیگمونت باومن» به رسانه‌‌های اجتماعی، کنشگری پشت‌میزی (گفت‌وگو) »، ترجمۀ: سید امین موسوی‌زاده، روزنامه ایران، شماره 6946، بازیابی از طریق:
http://www،iran-newspaper،com/newspaper/page/6946/10/492990/0
صابر، فرخ (1389) «کارکرد مطبوعات در مناسبات جناح‌‌های سیاسی»، دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌‌‌ها، بازیابی از طریق:
https://rasaneh،farhang،gov،ir/fa/newsagency/1390/
صادقی، کمال (۱۳۹۶) «واقعیت‌‌هایی درباره تیراژ روزنامهها/ سقوط به مرز ۸۰۰ هزار نسخه!»، خبرگزاری مهر، کد خبر:
4141787، بازیابی از طریق: mehrnews،com/news/4141787
صبار، شاهو و داوان هیان (1394) «نگاهی به نوع رسانه، محتوای پیام و ویژگی‌‌های مخاطب»، فصلنامه مطالعات رسانه‌‌های نوین، دوره 1، شماره 4، صص 248-205.
عاملی، سعید رضا (1388) متن مجازی، تهران، پژوهشگاه مطالعات فرهنگی و اجتماعی، وزارت علوم، تحقیقات و فنّاور ی،
عصر ایران (1391) «آمار واقعی تیراژ روزانة روزنامهها»، عصر ایران، بازیابی از طریق:
http://www،asriran،com/fa/print/226392
علمداری، مهرداد (1389) بررسی تأثیر حمایت‌‌های دولتی بر ساختار و محتوای روزنامه‌‌های ایران؛ ارزیابی دیدگاه‌‌های روزنامه‌نگاران ایرانی، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد به راهنمایی دکتر مهدخت بروجردی علوی و با مشاوره دکتر علی اصغر کیا، دانشگاه علامه طباطبایی، رشته علوم ارتباطات.
غیاثوند، احمد (1394) «مطالعه اینترنتی در بین مردم شهر تهران و عوامل مؤثر بر آن»، فصلنامه مطالعات رسانه‌‌های نوین، دوره 1، شماره 2، صص 117-87.
فاطمی، صدف (1397) «شبکه‌‌های اجتماعی چه تأثیری بر شکل‌گیری اعتراضات جلیقه زرد‌ها داشتند، برقراری ارتباط یا سم‌پاشی؟» روزنامه اعتماد، شماره 4252.
فتحی، حبیب‌اله و علی جعفری (1396) «رابطه مصرف رسانه‌ای با تغییر سبک زندگی (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی) »، فصلنامه مطالعات رسانه‌‌های نوین، دوره 3، شماره 9، صص 255-221.
فرقانی، محمدمهدی (1384) «نگاهی به جایگاه و کارکرد‌های روزنامه‌نگاری سنتی و روزنامه‌نگاری الکترونیک؛ تعامل سنت و فنّاور ی در جامعۀ اطلاعاتی»، فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 28 و 29، صص 87-57.
قاسمی، فرید (1380) مطبوعات ایران در قرن بیستم، تهران، نشر قصه.
مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) (1396) «رییس مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران خبر داد: تلگرام، محبوب‌ترین پیام‌رسان ایرانی‌‌ها»، مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) بازیابی از طریق:
https://www،isna،ir/news/96062513825
مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) (1396) «معاون مرکز فضای مجازی کشور: تلگرام ۶۰درصد پهنای باند کشور را اشغال کرد»، مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) بازیابی از طریق:
https://www،isna،ir/news/96062715757
مطلبی، داریوش (1395) «روزنامه‌نگاری شهروندی؛ فرصتی که ممکن است به تهدید تبدیل شود»، فصلنامه نقد کتاب اطلاع رسانی و ارتباطات، شماره 12 صص 6-3.
مهدی‌زاده طالشی، سید محمد و اقبال خالدیان و مهراوه فردوسی (1396) «نقش نرم‌افزار اجتماعی «تلگرام» در تبلیغات دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری از منظر رأی دهندگان»، فصلنامه مطالعات رسانه‌‌های نوین، دوره 3، شماره 10، صص 42-9.
نظری، علی اشرف و مجتبی قلی‌پور (1397) «رسانه‌‌های جدید اجتماعی و نقش آنها در بازنمایی کنشهای جمعی: تحلیل واقع‌بینانه انقلاب مصر»، فصلنامه مطالعات رسانه‌‌های نوین، دوره 4، شماره 14، صص 177-149.
Adornato A (2018) Mobile and Social Media Journalism, A Practical Guide، Sage.
Audit Bureau of Circulations (2011) FAS-FAX Report, U،S، Daily Newspapers، Audit Bureau of Circulations،
.
Audit Bureau of Circulations (2018) FAS-FAX Report, U،S، Daily Newspapers، Audit Bureau of Circulations، .
Azali, MohammadReza (2017) Infographic: Facebook Usage Statistics in Iran، TechRasa، Retrieved from: http://techrasa،com/2017/08/16/infographic-facebook-usage-statistics-iran/.
Azali, MohammadReza (2017) Infographic: Telegram Usage Statistics in Iran، TechRasa، Retrieved from: http://techrasa،com/2017/09/06/infographic-telegram-usage-statistics-in-iran/.
Barbour R (2008) Introducing Qualitative Research, A student guide to the craft of ddoing qualitative research، SAGE Publications Ltd.
Bennett W L (2018) The disinformation order: Disruptive communication and the decline of democratic institutions، European Journal of Communication، Vol، 33 (2): 122 –139، DOI: 10،1177/0267323118760317.
Bloor M، & F، Wood (2006) Keywords in Qualitative Methods، p،p، 57-60، Sage.
Boczkowski, Pablo J (2004) Digitizing the news: innovation in online newspapers، Massachusetts: Institute of Technology.
Bowker Market Research (2012) Global eBook Monitor, 10 Country Comparison، Retrieved from: http://www،bookconsumer،com/store/product،php?id=16.
Brock G (2013) Out of Print; Newspapers, journalism and the business of news in the digital age، KoganPage.
Canadian Newspaper Association (2009) Circulation Data Report.
Canadian Newspaper Association (2010) Circulation Data Report.
Canadian Newspaper Association (2011) Circulation Data Report.
Canadian Newspaper Association (2012) Circulation Data Report.
Channick, Robert (2012) Digital growth helps keep newspaper circulation steady، Chicago Tribune، October 30، 2012 Retrieved from: http://articles،chicagotribune،com/2012-10-30/news/chi-digital-growth-helps-keep-newspaper-circulation-stready-20121030_1_newspaper-circulation-digital-circulation-weekday-circulation).
Chittum R (2009) Newspaper Industry Ad Revenue at 1965 Levels، Columbia Journalism Review.
Chittum R (2014) Newspapers continue to sink، Columbia Journalism Review.
Chyi H، I، & O، Tenenboin (2019) What if the future is not all digital? trends in U،S، newspapers' multiplatform readership، In: A، Scott and A، Eldridge and B، Franklin (Ed،) The Routledge Handbook of Developments in Digital Journalism Studies، Routledge.
Chyi, H، I،, Lewis, S، C،, & Zheng, N (2012) A Matter of Life and Death? Examining the Quality of Newspaper Coverage on the Newspaper Crisis، Journalism Studies، Retrieved from: http://www،tandfonline،com/doi/abs/10،1080/1461670X،2011،629090.
Clogston, J، F (2014) Post-print Democracy: The Decline of Newspapers and the Effects on Political Information, Political Participation and Political Power، A dissertation submitted to Johns Hopkins University in conformity with the requirements for the degree of Doctor of Philosophy، Baltimore, Maryland.
Communication Management Inc (2011) Sixty Years Daily Newspaper Circulation Trends، Communication Management Inc، Retrieved from: http://online،anyflip،com/hvtq/ogef/mobile/index،html#p=1.
Edmonds, Rick (2012) Newspaper circulation stays the same in latest ABC report, but the mix is shifting to digital، Poynter، Retrieved from: http://www،poynter،org/latest-news/business-news/the-biz-blog/193003/newspaper-circulation-stays-the-same-but-the-mix-is-shifting-to-digital/.
Edmonds, Rick (2012) Newspapers: Building Digital Revenues Proves Painfully Slow، State of the Media، Retrieved from: http://stateofthemedia،org/2012/newspapers-building-digital-revenue.
Federal Communications Commission (2011) The Media Landscape، Federal Communications Commission، Retrieved from: http://transition،fcc،gov/osp/inc-report/INoC-1-Newspapers،pdf.
Frank N، Magid، (2012) Newspaper Multiplatform Usage، Retrieved from: http://www،naa،org/~/media/NAACorp/Public%20Files/TopicsAndTools/Research/multiplatform_usage،ashx.
Franklin B (2008) Newspapers: trends and developments، In: Franklin B (Ed،) Pulling Newspapers Apart, Analysing Print Journalism، Routledge.
Guardian News and Media Limited (2012) Digital and newspaper readerships combined: figures for major UK newspaper and magazine، The guardian، Retrieved from: http://www،theguardian،com/news/datablog/2012/sep/12/digital-newspaper-readerships-national-survey.
Jafari, Hamed (2017) Infographic: WhatsApp Usage Statistics in Iran، TechRasa، Retrieved from: http://techrasa،com/2017/07/16/infographic-whatsapp-usage-statistics-iran/.
Jones R، A، & S، R، West (2017) The Fragility of the Free American Press، Northwestern University Law Review Online، Vol، 112, No، 3، Retrieved from: http://scholarlycommons،law،northwestern،edu/cgi/viewcontent،cgi?article=1251&context=nulr_online.
Kautsky, Robert and Andreas Widholm (2008) Online Methodology: Analysing News Flows of Online Journalism، Westminster Papers in Communication and Culture، Vol، 5 (2): 81-97.
Kirchhoff, Suzanne M (2010)،The U،S، Newspaper Industry in Transition، Congressional Research Service.
Maier S، R (2010) Newspapers Offer More News than Do Major Online Sites، Newspaper Research Journal، Vol، 31, No، 1.
Matheson, D (2004) Weblogs and the Epistemology of the News: Some Trends in Online Journalism، New Media and Society، Vol، 6, issue 4, 443-468، http://dx،doi،org/10،1177/146144804044329.
McCulloch G (2004) Documentary Research in Education, History and the Social Sciences، RoutledgeFalmer.
Mendolera, Katrina M (2012) State of the Media Report، Vocus، Retrieved from: http://www،mfcommunication،net/sites/default/files/files/2012-evolving-merging_0،pdf.
Mendolera, Katrina M (2014) State of the Media Report، Vocus، Retrieved from: http://lp،vocus،com/Global/FileLib/Guides/Vocus_-_State_of_the_Media_2014،pdf.
National Readership Survey (2011) NRS Readership Estimates, Newspapers and Supplements، Retrieved from: http://www،nrs،co،uk/downloads/feb-top-liners/newspapers_201312،pdf & Access through http: //www،nrs،co،uk/top-line-readership/.
National Readership Survey (2012) NRS Readership Estimate, Newspapers and Supplements، Retrieved from: http://www،nrs،co،uk/downloads/feb-top-liners/newspapers_201312،pdf & Access through http: //www،nrs،co،uk/top-line-readership/.
National Readership Survey (2013) NRS Readership Estimates, Newspapers and Supplements، Retrieved from: http://www،nrs،co،uk/downloads/feb-top-liners/newspapers_201312،pdf & Access through http: //www،nrs،co،uk/top-line-readership/.
Nelson J، L، and R، F، Lei (2017) The Effect of Digital Platforms on News Audience Behavior، Digital Journalism، DOI: 10،1080/21670811،2017،1394202.
Newspaper Association of America (2012) US Newspaper Advertising Revenue، Newspaper Association of America، Published data:"Trends & Numbers"، 14 March، Archived from the original on 18 September 2012.
O’Sullivan, J، &, L، Fortunati & S، Taipale & K، Barnhurst (2017) Innovators and innovated: Newspapers and the postdigital future beyond the “death of print”، Information Society، Vol، 33 (2) , 86-95، doi:10،1080/01972243،2017،1289488.
Omar B (2017) Online News Production, Consumption and Immediacy: The Remediation Perspective، Malaysian Journal of Communication، Jilid 33 (3): 250-266، https://doi،org/10،17576/JKMJC-2017-3303-15.
Oscar Westlund (2013) Mobile News، Digital Journalism، 1:1, 6-26, DOI:10،1080/21670811،2012،740273.
PAMCo (2018) PAMCo 2 2018، Apr ‘17 – Mar ‘18، Retrieved from: https://pamco،co،uk/pamco-data/latest-results.
Penenberg, A. L. (2004) Newspapers should really worry. Wired. Retrieved from www.wired.com/culture/lifestyle/news/2004/11/65813?currentPage=all
Pew Research Center (2018) Newspapers Fact Sheet، Pew Research Center، Retrieved from: http://www،journalism،org/fact-sheet/digital-news/.
Pew Research Centre (2013) The State of News Media 2012، Pew Research Centre، Retrieved from: http://stateofthemedia،org/files/2012/08/2012_sotm_annual_report،pdf.
Pew Research Centre (2014) The State of News Media 2013، Pew Research Centre، Retrieved from: http://stateofthemedia،org/files/2013/08/SOTNM-low-rez-pdf،pdf
Phillips A (2013) Journalism in Context, Practice and theory for the digital age، Routledge.
Pressgazette (2017) UK newspaper website ABCs for April 2017، Pressgazette، Retrieved from: https://www،pressgazette،co،uk/uk-newspaper-website-abcs-for-april-2017-no-sign-of-snap-general-election-traffic-boost.
Picard
Salman A، & F، Ibrahim & M، Y، Hj، Abdullah & N، Mustaffa & M، H، Mahbob (2011) The Impact of New Media on Traditional Mainstream Mass Media، The Public Sector Innovation Journal، Vol، 16 (3).
Schwandt T، A (2007) The Sage Dictionary of Qualitative Inquiry، Sage.
Scott A، and A، Eldridge and B، Franklin (Ed،) (2019) The Routledge Handbook of Developments in Digital Journalism Studies، Routledge.
Shaker L (2014) Dead Newspapers and Citizens’ Civic Engagement، Political Communication، 31:1, 131-148، DOI: 10،1080/10584609،2012،762817
Singer, Dirk (2011) Online newspaper articles command more attention than print، Liesdamnedliesstatistics. Retrieved from: http://liesdamnedliesstatistics،com/2011/04/online-newspaper-articles-command-more-attention-than-print،html.
Statista (2017) Number of employees at the New York Times Company، E-commerce worldwide، Retrieved from: https://www،statista،com/statistics/192894/number-of-employees-at-the-new-york-times-company/.
Statista (2017) Revenue of the US newspaper publishing industry، E-commerce worldwide، Retrieved from: https://www،statista،com/statistics/242659/revenue-of-the-us-newspaper-publishing-industry/.
Statista (2017) U،S، Newspaper Industry-Statistics & Facts، Statista، Retrieved from: https://www،statista،com/topics/994/newspapers/.
Steinke, I (2004) Quality Criteria in Qualitative Research، In U، Flick, E، v، Kardorff and I، Steinke (Ed،) A Companion to Qualitative Research، Translated by Bryan Jenner، SAGE Publications Ltd،; p،p، 184-190.
Thurman N،, R، G، Picard, M، Myllylahti and A، H، Krumsvikin (2018) On Digital Distribution’s Failure to Solve Newspapers’ Existential Crisis: Symptoms, Causes, Consequences and Remedies، In: Eldridge Scott A، and Bob Franklin (Eds،) Routledge Handbook of Developments in Digital Journalism Studies، London: Routledge.
Thurman, N (2017) Newspaper Consumption in the Mobile Age: Re-assessing multi-platform performance and market share using ‘time-spent’، Journalism Studies، doi:10،1080/1461670X،2017،1279028.
Waldman, Steven & The Working Group on Information Needs of Communities (2011) The Information Needs of Communities, The changing media landscape in a broadband age، Federal Communications Commission، Retrieved from: http://transition،fcc،gov/osp/inc-report/The_Information_Needs_of_Communities،pdf.
Wang, Tai-Li، (2016) From News Receiver to News Produser—The New Relationship between Journalists and Audience in Web 2،0، Advances in Journalism and Communication، Vol،4: No،2.
Wellington J، & M، Szczerbinski (2007) Research Methods for the Social Sciences، Continuum.
Wharton C (2006) Document Analysis، In: V، Jupp (Ed،): The Sage Dictionary of Social Research Methods، p،p، 79-81، Sage.
Wolff S (2004) Analysis of Documents and Records، In U، Flick, E، v، Kardorff and I، Steinke (Ed،) A Companion to Qualitative Research، Translated by Bryan Jenner، p،p، 284-289، SAGE Publications Ltd.
)