نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 گروه جامعه شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
2 کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی
3 دکترای جامعه‌شناسی
چکیده
هدف این مقاله بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی موثر بر شدت مدیریت بدن در زنان میانسال شهر تهران است. نظرات متفکران اصلی حوزه سبک زندگی مانند بوردیو، گیدنز، وبلن، سوزان بردو چارچوب نظری تحقیق را فراهم کرده‌اند. این تحقیق به شیوه پیمایش و با ابزار پرسشنامه محقق ساخته انجام شده و جامعه آماری شامل 200 نفر از زنان و دختران 46-35 ساله شهر تهران است که با روش نمونه‌گیری غیراحتمالی و سهمیه‌ای انتخاب شدند. یافته‌های تحقیق و آزمون‌های آماری رگرسیون و واریانس نشان می‌دهد که هرچه پایگاه اقتصادی- اجتماعی فرد بالاتر باشد مدیریت بدن (آرایش، نوع پوشش، رژیم لاغری، ورزش و ...) او بیشتر است. هر چقدر افراد دینداری بیشتری داشته باشند، مدیریت بدن در آن‌ها کمتر است. یافته‌های حاصل از آزمون فرضیات پژوهش بیانگر رابطه معنادار میان پذیرش اجتماعی بدن و مدیریت بدن زنان است و بین دو گروه زنان متأهل و دختران مجرد میانسال در میزان مدیریت بدن تفاوت معناداری وجود ندارد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
ادیبی سده، مهدی؛ علیزاده، مهستی؛ کوهی، کمال (1390) تبیین جامعه‌شناختی مدیریت بدن در میان زنان، زمستان، شماره 3.
آزاد ارمکی، تقی؛ چاوشیان، حسن (1382)، بدن به‌مثابه رسانه هویت، زمستان، شماره 16، صص 57-75.
آقایی، عاطفه؛ خلیلی، محسن (۱۳۹۷). تحلیل پدیدارشناسانه مدیریت بدن در بین دختران و زنان جوان شهر تهران سال 1396، زن و مطالعات خانواده پاییز شماره 41 صص ۵۷ – ۷۲
براتلو، فاطمه؛ خودی، مرجان (1395)، تأثیر عوامل فرهنگی و اجتماعی بر نگرش زنان نسبت به بدن در شهر تهران، علوم اجتماعی، جامعه پژوهی فرهنگی: بهار 1395، سال هفتم - شماره 1 صص 105 - 132.
بوردیو، پی یر. 1393، تمایز: نقد اجتماعی، قضاوت‌های ذوقی، ترجمه حسن چاوشیان، تهران: نشر ثالث.
بابایی فرد، اسدالله؛ منصوریان راوندی، فاطمه؛ ذوالفقاری، نفیسه (1395)، عوامل اجتماعی - فرهنگی مؤثر در مدیریت بدن در میان زنان شهر کاشان، علوم اجتماعی، مطالعات راهبردی زنان، بهار 1395 - شماره 71 صص 59 - 84.
راسخ، کرامت الله؛ میری، معصومه؛ ماجدی، مسعود (1389)، بررسی نگرش زنان نسبت به مدیریت بدن (مطالعه موردی دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی شیراز)، زن و مطالعات خانواده، سال سوم، شماره دهم، زمستان 1389، صص 59-35.
ربانی، رسول؛ کیوان آرا، محمود؛ ژیان پور، مهدی (1389)، قـشربندی اجتماعی و اصلاح بدن: جراحی زیبایی به مثابه نماد پایگاه اجتماعی: بهار، شماره 47.
رحمانی فیروزجاه، علی؛ سهرابی، سعیده. (1392)، بررسی جامعه‌شناختی رابطه بین سبک زندگی و دینداری (مطالعه موردی شهر ساری)، پژوهش‌های علم و دین، شماره 7، صص 39-60.
رضوی زاده، ندا؛ یوسفی، علی (۱۳۹۷). عشق خریدنی: بازتاب نقش و هویت همسری در مصرف تظاهری مدیریت بدن زنان، مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان، زمستان، شماره 57 صص ۷۹-۱۰۸
ذکائی، محمد سعید (1391). فراغت، مصرف و جامعه، تهران: نشر تیسا.
ساعی، علی. (1386)، روش تحقیق در علوم اجتماعی با رهیافت عقلانیت انتقادی، تهران: نشر سمت.
شکربیگی، عالیه؛ امیری، امیر (1390)، مدیریت بدن و مقبولیت اجتماعی (مطالعه دانشجویان دختر و پسر دانشگاه آزاد اسلامی و پیام نور شهر زنجان)، پاییز، شماره سوم، صص 108-58.
صنعتی، نادر؛ محمدی کیا، رقیه (۱۳۹۷). سایه‌روشن مدیریت بدن در زنان دین‌دار، اسلام و علوم اجتماعی بهار و تابستان، شماره 19 صص ۱۰۱-۱۲۴
فاتحی، ابوالقاسم؛ اخلاصی، ابراهیم. (1387) مدیریت بدن و رابطه آن با پذیرش اجتماعی بدن (مطالعه موردی زنان شهر شیراز)، مطالعات راهبردی زنان (کتاب زنان)، شماره 41، صص 9- 42.
فاضلی، محمد. (1382)، مصرف و سبک زندگی، قم: صبح صادق.
قادرزاده، امید؛ قادرزاده، هیرش؛ حسن پناه، حسین (1391) تأثیر مصرف رسانه‌های جمعی بر مدیریت بدن زنان، زن و جامعه (جامعه‌شناسی زنان): پاییز، دوره 3، شماره 3 (مسلسل 11) صص 125- 153.
کرمی قهی، محمدتقی؛ زادسر، زینب. 1392، سنجش بررسی رابطه دینداری و سبک زندگی (مطالعه موردی زنان 20 ساله و بیشتر ساکن شهر تهران)، زن در فرهنگ و هنر، دوره پنجم، شماره 1، صص 85-101.
گیدنز، آنتونی و بردسال، کارن (1386) جامعه‌شناسی، ترجمه حسن چاووشیان. تهران: نشر نی.
گیدنز، آنتونی (1378) تجدد و تشخص: جامعه و هویت شخصی در عصر جدید. ترجمه ناصر موفقیان، تهران: نشر نی.
وبلن، تورستین (1386) نظریه طبقه تن‌آسا، ترجمه فرهنگ ارشاد، تهران: نشر نی.
Abbaszadeh, M., Aghdasi Alamdari, F., Koohi, K. & Saadati, M. (2013). "The Effect of Social, Cultural and Economical Capitals and Mental Health on Body Management Among Tabriz Women" [Tasir-e sarmayeha-ye ejtemaee farhangi va eghtesadi va salamet-e ravani bar modiriyat-e badan dar bein-e zanan-e shahr-e tabriz]. Mashhad, Iran, Journal Of Social Sciences Ferdowsi University Of Mashhad [Oloum-e ejtemaee (daneshkade-ye adabiat va oloum-e ensani)], 10 (2). pp. 197-223.(In Persian)
Adibi Sedah, M., Alizadeh, M. & Koohi, K. (2011). "Psychological Commitment and Levels of Self Concept & Perceived Organizational Justice a Comparative Study of Men and Women" [Tabeine jameshenakhti-ye modiriyat-e badan dar miyan-e zanan]. Tehran, Iran, Women's Studies Sociological And Psychological [Motaleat-e ejtemae-ye ravan shenakhti-ye zanan]. 9 (3): pp. 35-58.(In Persian)
Alserhan, B.A., et al. (2015). Expressing herself through brands: the Arab woman's perspective. Journal of Research in Marketing a Entrepreneurship, 17(1): 36-53.
Azād Armaki, T. & Chavoshian, H. (2003). "The Human Body az a Medium of Identity" [Badan be mathabeh resane-ye hoviyat]. Tehran, Iran, Iranian Journal of Sociology [Jameshenasi Iran], No. 16, pp. 57-75.(In Persian)
Babaeifard, A., Mansorian Ravandi, F. & Zolfaghari, N. (2016). "The Investigation of Socio-Cultural Factors Affecting the Body Management Among Women in Kashan " [Avamel-e ejtemaee-farhangi-ye moasser dar modiriyat-e badan dar zanan-e shahr-e kashan]. Tehran, Iran, Women's Strategic Studies (Ketabe Zanan) [Motaleaat-e rahbordi-ye zanan], No. 71, pp. 59-84.(In Persian)
Baratloo, F. & Khoudi, M. (2016). "The Effect of Cultural and Social Factors on Women’s Attitudes Toward Body in Tehran" [Tasir-e avamel-e farhangi va ejtemaee bar negaresh-e zanan nesbat be badan dar shahr-e Tehran]. Tehran, Iran, Jame Pazhuhiy Farhangi, 7 (1), pp. 105-132.
Bourdieu, P. (2014). Distinction : a Social Critique of the Judgement of Taste [Tamayoz: naghd-e ejtemaee, ghezavatha-ye zooghi]. (H. Chavoshian, Trans.). Tehran: Nashr-E Saleth.
Fatehi, A. & Ekhlasi, E. (2008). "Body Management and Its Relationship with Social Acceptance of Body" [Modiriyat-e badan va rabete-ye ān ba paziresh-e ejtemaee-ye badan (motale-e-ye moredi-ye zanan-e shahr-e shiraz)]. Tehran, Iran, Women's Strategic Studies [Motaleaat-e rahbordi-ye zanan (ketabe-e zanan)], No. 41, Pp. 9-42. .(In Persian)
Fazeli, M. (2003). Concumpation and Life Style [Masraf va sabk-e zendegi]. Qom: Sobh-E Sadegh.
Ghaderzadeh, O. , Ghaderzadeh, H. & Hasanpanah, H. (2012). Effect of Media Consumption on Womens, Body Management [Tasir-e masraf-e resaneha-ye jamee bar modiriyat-e badan-e zanan]. Marvdaht, Iran, Sociology of Women (Journal of Woman and Society) [Zan va jame (jameshenasi-ye zanan)], 3 (3), pp. 125-153.(In Persian)
Giddens, A. & Birdsall, K. (2007). Sociology [Jameshenasi]. (H. Chavoshian, Trans.). 4th Ed. Tehran: Nashr-e Ney.
Giddens, A. (1999). Modernity and Self - Identity: Self and Society in the Late Modern Age [Tajadod va tashakhos: jame va hoviyat-e shakhsi dar asre jadid]. (N. Movafaghiyan, Trans.). Tehran: Nashr-e Ney.
Harkness, G. (2019, March). Hijab Micropractices: The Strategic and Situational Use of Clothing by Qatari Women. In Sociological Forum (Vol. 34, No. 1, pp. 71-90).
Karami Ghahi, M. T. & Zadsar, Z. (2013). "A Study Of Religiosity And Lifestyle (Women Over 20 In Tehran)" [Sanjesh-e barresi-ye rabete-ye dindari va sabk-e zendegi (motale-e-ye moredi-e zanan-e 20 saleh va bishtar-e sāken-e shahr-e tehran)], Tehran, Iran, Journal of Woman in Culture Arts [Zan dar farhang va honar], 5 (1), pp. 85-101.(In Persian)
Keyvan Arā, M. , Rabbani, R. & Zhianpour, M. (2010). "Social Stratification and Physical Improvements (Plastic Surgery as a Symbol for Social Class)" [Gheshrbandi-ye ejtemaee va eslahe badan: jarrahi-ye zibaee be mathabeh nemad-e paygah-e ejtemaee]. Tehran, Iran, Women's Strategic Studies (Ketabe Zanan), [Motaleaat-e rahbordi-ye zanan], No. 47, pp. 79-98.(In Persian)
Rahmani Firouzjaah, A. & Sohrabi, S. (2013). "Sociological Study of the Relationship Between Lifestyle and Religiosity: a Case Study of Sari City" [Barresi-ye jameshenakhti-ye rabete-ye beyn-e sabk-e zendegi va dindari (motale-e-ye moredi shahr-e sari)]. Tehran, Iran, Science and Religion Studies [Pazhohesh-haye elm va din], No. 7. pp. 39-60.(In Persian)
Rasekh, K., Miri, M. & Majedi, M. (2010). "Women’s Attitudes on Body Management (Case Study: Female Students of Islamic Azad University, Shiraz Branch)" [Barresi-ye negaresh-e zanan nesbat be modiriyat-e badan (motale-e-ye moredi-ye daneshjooyan-e dokhtar-e daneshgah-e eslami-ye shiraz)]. Tabriz, Iran, Woman & Study of Family [Zan va motaleate-e khanevade], 3 (10), pp. 35-59. .(In Persian)
Saai, A. (2007). Social Science Research Method (Through Critical Reason Approach) [Ravesh tahghigh dar oloume ejtemaee ba rahyaft-e aghlaniyat-e enteghadi], Tehran: Nashr-e Samt. .(In Persian)
Shekarbaygi, A. & Amiri, A. (2011). "A Study on the Body Management and the Social Acceptability (a Case Study Among Male and Female Students at Islamic Azad University and Payam Noor of Zanjan)" [Modiriyat-e badan va maghboliyat-e ejtemaee (motale-e-ye daneshjooyan-e dokhtar va pesar-e daneshgah-e azad-e eslami va payam noor-e shahr-e zanjan)], Babol, Iran, Sociological Studies of Youth [Jameshenasi Motaleate Javanan], No. 3, pp. 85-108.(In Persian)
Sobh, R., Belk, R., & Gressel, J. (2014). Mimicry and modernity in the Middle East: fashion invisibility and young women of the Arab Gulf. Consumption Markets & Culture, 17(4), 392-412.
Toni, C. Antonucci (2004), “The Dove Roport: Challenging Beauty.”, New York, Edelman publication
Veblen, Th. (2007). The Theory of the Leisure Class [Nazariye-ye tabaghe-ye tan asā]. (F. Ershad, Trans.). Tehran: Nashr-e Ney.
Zokaee, M. S. (2012). Leisure, Consumption , Socity. [Feraghat, masraf va jame], Tehran: Nashr-e Tisa.(In Persian)
)