نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• منصور صالحی ¹
• بهرام نوازنی ²
• مسعود جعفری نژاد ³

¹ دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه آزاد شهرضا

² دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه بین&;المللی امام خمینی(ره) قزوین

³ استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد شهرضا

چکیده

هدف این مقاله پی بردن به چگونگی ایجاد چالش‏های قومی در آذربایجان ایران توسط کشورهای خارجی از طریق بسترهای فرهنگی - ارتباطی است. سئوال اصلی مقاله عبارت است از: کشورهای خارجی چگونه از طریق بسترهای فرهنگی- ارتباطی به ایجاد چالش‏های قومی در آذربایجان ایران می‏پردازند؟ فرضیات تحقیق عبارت‏اند از: بهره‏برداری جمهوری آذربایجان و ترکیه از مولفه‏های قومی مشترک با آذربایجان ایران و سوءاستفاده کشورهای آمریکا، انگلیس و اسرائیل از ظرفیت تنوع قومی در ایران و تحریک گرایش‏های قومی از مهمترین بسترهای فرهنگی ارتباطی چالش‏های قومی در آذربایجان ایران است. روش پژوهش به صورت میدانی با ابزار مصاحبه عمیق است که پس از دسترسی به تمام نتایج بدست آمده از مصاحبه، تحلیل داده‏های مصاحبه و تحلیل محتوای کمی صورت گرفت است.
یافته‏های تحقیق حاکی از آن است که بهره‏برداری جمهوری آذربایجان از مولفه‏های قومی مشترک با آذربایجان ایران، اقدامات متعدد تحریک‏آمیز این کشور و تبلیغات رسانه‏ای جمهوری آذربایجان علیه آذربایجان ایران به ترتیب از نظر 31، 27 و 5/17 درصد کارشناسان؛ تبلیغات و تحریکات شبکه‏های ماهواره‏ای ترکیه و استقبال ترک‏زبانان آذربایجان از آنها، اقدامات تحریک‏آمیز ترکیه و بهره‏برداری از مولفه‏های قومی مشترک با آذربایجان ایران به ترتیب از نظر 32، 5/24 و 19 درصد مصاحبه شوندگان؛ و سرمایه‏گذاری آمریکا، انگلیس و اسرائیل برای تحریک گرایش قومی در آذربایجان ایران، تلاش برای تغییر رژیم ایران و استفاده ابزاری از حقوق قومیت‏ها و طرح خاورمیانه جدید و کوچک‏سازی کشورها به ترتیب از نظر 31، 25 و 23 درصد مصاحبه شوندگان از مهمترین بسترهای چالش‏های قومی در آذربایجان ایران است.

کلیدواژه‌ها

• آذربایجان ایران
• چالش‏ های قومی
• تحریکات خارجی
• تبلیغات رسانه ‏ای
• همبستگی ملی