نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استاد گروه ارتباطات
2 دانشجو دکتری ارتباطات
چکیده
موضوع شادی و کنش‌های شاد در حوزه عمومی ایرانی همواره مورد بحث قرار گرفته است. گذشته از انطباق مصادیق شادی مصطلح میان فقها،با پروبلماتیک شادی در ادبیات جامعه شناسان ایرانی و عامه مردم،در حوزه عمومی ایرانی تشیع به دلیل خاستگاه تاریخی و هویتی در بسیاری از موارد به عنوان شکل‌دهنده کنترل بر شادی دانسته شده است. پنج دال اساسی گفتمان فقهی که در اشتراک با کنش‌های شاد و جشنی است موسیقی،رقص،نوشخواری،اختلاط زن و مرد،و بازی و شرط‌بندی هستند. از آن‌جا تلویزیون ایران وضعیتی ویژه در روابط سه‌جانبه میان دین،دولت و وسایل ارتباط‌جمعی دارد،نگاهی گفتمانی به وضعیت شادی در برنامه های اعیاد می تواند نسبت گفتمانی شادی با حوزه‌های اجتماعی را روشن سازد. در ابتدا و برای مشخص شدن ساختار کلی توزیع برنامه‌ها در تلویزیون می‌توان این پرسش را مطرح کرد که در ایامی که فرهنگ رسمی به عنوان موسم شادی کردن معرفی می‌کند توزیع برنامه‌ها به لحاظ کمّی چه ساختاری دارد.این تحلیل گونه‌شناسی برنامههای ایام شاد در تلویزیون را به دست می‌دهد و علاوه بر این به نحو آشکاری بیانگر تنوعی ویژه در زیرگروه‌های موضوعی مرتبط با امور عمومی و مذهب است. از دیگر ویژگیهای مهم این کنداکتور درهم‌امیزی موضوع مذهب با موسیقی است. بلحاظ توزیع عمومی/تجاری،تلویزیون در مجموعِ دوشبکه کنداکتوری به شدت قطبی شده دارد. رقیب برنامه‌هایی که در خوشه مربوط به شادی‌های عرفی قرار می‌گیرند بیش از همه برنامه های مربوط به امور عمومی و سیاسی است.این تحلیل همچنین می‌تواند تا حدودی نشان دهد که در مورد برخی دال‌های شادی کنترل و حذف سیستماتیک اتفاق افتاده است.
کلیدواژه‌ها
- اربابی،محمود و فرشته دیهیم(1393)کنداکتور(برنامهریزی پخش) در تلویزیون،تهران:انتشارات دانشگاه صداوسیما
- انصاری،مرتضی بن محمد (1389) ترجمه و شرح مکاسب،ترجمه محمود معتمدی و محسن غرویان،قم:دارالفکر
- بیات،آصف(1390) زندگی همچون سیاست:چگونه مردم عادی خاورمیانه را تغییر میدهند،ترجمه فاطمه صادقی،نسخه منتشر شده در فضای مجازی
- تویسرکانی،محمد نبی بن احمد(بی تا) لئالی الاخبار،ج 5
- جعفری، علی(1393)«ارتباطات آیینی و بازنمایی رسانهای: مردمنگاری تلویزیون ایران در محرم و شعبان 1393 (با تأکید بر شبکه یک سیما)، پروژه پژوهشی انجام شده در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات
- خشک جان،زهرا(۱۳۹۲) بررسی مقایسهای مفهوم رنج و تاثیر آن بر عملکرد سیاسی و اجتماعی شیعه(اثنی عشری) و یهود،رساله دکتری،دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
- درّی،مصطفی(1393) شهروند درجه دو فقه!،درویژه‌نامه فقه و مسأله «تفریح و شادی»،وبسایت شبکه اجتهاد،قابل بازیابی در:jtihadnet.ir/
- ذکایی،محمد سعید(1393) فراغت،مصرف و جامعه،گفتارهایی انتقادی،تهران:تیسا
- شریعتی،سارا و زهره سروشفر(1390) بررسی سیاستهای تقویمنگاری جمهوری اسلامی ایران:مطالعه موردی تقویم سال1390،پایاننامه کارشناسی ارشد،دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
- طباطبایی،علی(1388) شیعه در اسلام،قم:بوستان کتاب
- علیخانی،زهره(1397) سیاست شادی در تلویزیون ایران بعد از انقلاب: تحلیل برنامههای اعیاد ملی مذهبی،رساله دکتری در رشته ارتباطات اجتماعی،دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
- فلیک،اوه(1387) درآمدی بر تحقیق کیفی،ترجمه هادی جلیلی،تهران:نشر نی.
- قابل،احمد(1392) فقه،قابلیتها و کارکردها،نشر شریعت عقلانی،نسخه منتشرشده در فضای مجازی
- قائد،محمد(1357)قطب اول ماند در قطب دوم،روزنامه آیندگان،21/12/1357
- کریپیندوف،کلوس(1391) تحلیل محتوا:مبانی روش شناسی،ترجمه هوشنگ نایبی،تهران:نشر نی.
- کازنو، ژان(1372) جامعه شناسی وسایل ارتباط جمعی،ترجمه باقر ساروخانی و منوچهر محسنی،تهران: اطلاعات.
- کرنر،جان(1392) مطالعات تلویزیونی،مترجم مهدی رحیمیان،تهران:انتشارات دانشگاه صداوسیما
- محدثی،حسن و الهام قربانی ساوجی(1392)شادی و گرایش‌های دینی در ایران پس از انقلاب،فصلنامه مطالعات جامعهشناختی ایران،شماره 8،صص.120-95
- محمدی،مجید(1379)سیمای اقتدارگرایی تلویزیون دولتی ایران،تهران:شرکت حکایت قلم نوین
- معتمدنژاد،کاظم(1383)ویژگیهای نظام حقوقی رادیو و تلویزیون، پژوهش و سنجش، شماره39و40، صص67-44
- مفاخر،زهرا(1384) درآمدی بر مفاهیم و اصطلاحات برنامهسازی سیما:چشماندازی بر واژگان تخصصی تلویزیون،تهران:معاونت تحقیقات و برنامهریزی دفتر تشکیلات و سیستمها
- مهدیان،حفیظه و رفیع الدین اسماعیلی(1392) بازنمایی روابط عفیفانه ی مرد و زن در سینمای ایران،مجله معرفت فرهنگیاجتماعی،ش.17،صص.155-129
- مهدیان،حفیظه و نصرالله آقاجانی(1393) بازنمایی عفاف در ارتباطات زن و مرد،فصلنامه علمیتخصصی فرهنگ پژوهش،ش.17،صص.134-100
- مهدیزاده،سیدمحمدمهدی(1391)نظریه‌های رسانه اندیشه‌های رایج و دیدگاه‌های انتقادی،تهران:انتشارات همشهری
- مولانا،حمید(1380) ظهور و سقوط مدرن،تهران:کتاب صبح
- مولانا،حمید(1384) گذر از جامعه اطلاعاتی،تهران:سروش
- نکونام،محمدرضا(1393) فقه غنا و موسیقی(دوره هفت جلدی)،اسلامشهر:انتشارات صبح فردا
- هلمن، هیکی(1388)مشروعیتبخشی به سیاستگذاری برنامهای تلویزیون الگوهای استدلال و همگرایی در عصر چند شبکه ای، ترجمه کیواندخت کیانی، پژوهش و سنجش،شماره 60 ،صص226-203
- ویلیامز،ریموند(۱۳۸۵)تلویزیون تکنولوژی و شکل فرهنگی،ترجمه منوچهر بیگدلی خمسه،تهران:اداره کل پژوهشهای سیما
- یورگنسن،ماریان و لوئیز فیلیپس(1388) نظریه و روش در تحلیل گفتمان،ترجمه هادی جلیلی،تهران:نی.
- ایرانمهر،امید(1393) استعفای خاتمی از ارشاد؛ تجلیل لاریجانی از روحانی فرزانه،وبسایت تاریخ ایرانی،قابل بازیابی در :tarikhirani.ir/fa/news/30/bodyView/4527
- مددی،سیداحمد(1393) لهو،لعب و لغو حرام نیستند،درویژه‌نامه فقه و مسأله «تفریح و شادی»،وبسایت شبکه اجتهاد،قابل بازیابی در: ijtihad.ir/ContentDetails.aspx?itemid=647
- Andrea Ihlebæk, Karoline & Trine Syvertsen & Espen Ytreberg(2014) Keeping Them and Moving Them:TV Scheduling in the Phase of Channel and Platform Proliferation , Television & New Media, Vol.15, N.5, Pp.
- Mittel, Jason(2004)Genre and Television:From Cop shows to cartoons in American culture, Routledge:London
- Moore,Tara(2014) Christmas The Sacred to Santa
- Mihelj,Sabina and Simon Huxtable(2016)The challenge of flow:state socialist television between revolutionary time and everyday time, Media, Culture & Society, Vol.38, N.3, Pp.332-348
- Arvidsson, Adam(2005)Brands:A Critical Perspective.” Journal of Consumer Culture, Vol.5, N.2, Pp.235–58
- Burgelman, J.C. (2000). Regulating Access in the Information Society,New Media & Society, Vol. 2 (1).P. 51-66
)