مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجو دکتری-دانشگاه آزاد دهاقان

2 جامعه شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی مبارکه، ایران

3 دانشگاه اصفهان

چکیده

با توجه به اینکه امروزه بازی‌های رایانه‌ای گسترۀ وسیعی از فرهنگ فراغتی نوجوانان را در بر گرفته‌اند و تأثیرات رفتاری زیادی بر آنها گذاشته‌اند، در این مقاله، نقش خرده‌فرهنگ بازی‌های رایانه‌ای در رفتارهای جامعه‌پسند نوجوانان شهر اصفهان با استناد به نظریه‌هائی مانند نظریۀ جامعه دوستانه، پیوند اجتماعی و شخصیت، مجری، بازیگر مطالعه شده است.
همچنین برای دستیابی به این هدف از بین 127817نوجوان 18-12سال در نواحی شش‌گانۀ آموزشی شهر اصفهان، نمونه‌ای 666 نفری به روش سهمیه‌ای انتخاب شد. البته با در نظر گرفتن تعدادی پرسشنامۀ اضافی، برای موارد بی بازگشت، در نهایت هفتصد پرسشنامه بین پاسخگویان توزیع شد. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامۀ محقق ساخته با طیف لیکرت پنج درجه‌ای بود. سؤالات پژوهش نیز در مورد ویژگی‌های دموگرافیک پاسخ‌گویان و دیگر متغیرها بود. تحلیل داده‌ها در دو سطح توصیفی و استنباطی انجام شد و از برخی آزمون‌ها نظیرضریب همبستگی پیرسون، آزمون تحلیل واریانس و رگرسیون برای بررسی متغیرها استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که رابطۀ معنی‌داری بین متغیر رفتارهای جامعه‌پسند(تعاملات خانوادگی، نوع‌دوستی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی) با نوع بازی‌ها وجود دارد. همچنین گروه‌های سنی سه گانه، از بین رفتارهای اجتماعی جامعه‌پسند تنها از نظر نوع دوستی با هم اختلاف داشتند و در مورد دیگر مؤلفه‌های رفتارهای جامعه پسند در بین نوجوانان سه گروه سنی تفاوتی وجود نداشت. بنابراین بر اساس یافته‌های مذکور نتایج حاکی از آن بود که هرچقدر استفاده از انواع بازی بویژه بازی‌های رانندگی و شلیکی( با ضریب همبستگی بین540/0 - تا 565/0 -)در بین نوجوانان افزایش یابد، رفتارهای جامعه پسند آنها کاهش می‌یابد.

کلیدواژه‌ها

 
-آقایوسفی، علیرضا؛ مصطفایی، علی؛ زارع، حسین؛ ایمانی فر،حمیدرضا،(1394)، «رابطه رفتارجامعه‌پسند و گرایش‌های مطلوب اجتماعی درزنان با پنج عامل شخصیتی کاستا و مک‌کری»، فصلنامه علمی- پژوهشی زن و جامعه،سال ششم،شماره دوم،سال، صص69-68.
 -ابولمعالی، خدیجه،(1389)،«نظریه‌های جرم شناسی و بزهکاری با تأکید بر شناخت اجتماعی» ،تهران: ارجمند، نسل فردا.
-احمدزاده کرمانی، روح الله،(1390)، «بازاندیشی در فرهنگ و رسانه»،تهران:چاپار.
-انواری، محمدرضا،(1395)،«بنیان‌های نظری بازی‌های رایانه‌ای»،فصلنامه علمی پژوهشی اسلام و مطالعات اجتماعی،سال چهارم،شماره 1، صص142-115. 
-اروین، فیل،(1387)،«پیوندهای دوستی درکودکی و نوجوانی»،ترجمه غلامعلی افروز؛ مریم باقرخانی، تهران: انجمن اولیاء و مربیان.
 -الیاسی، مجید؛ پرده‌دار، فاطمه؛ ترشیزی، سوده،(1390)،«بررسی عوامل مؤثر برمصرف کالاهای فرهنگی در بین جوانان»، مجلهجامعهپژوهیفرهنگیپژوهشگاهعلوم‌انسانیو مطالعات ‌فرهنگی ،سال‌ دوم،شماره‌ دوم، صص76-55.
 -بهرامی، فرشته؛ بهرامی، فرزانه،(1392)، «تأثیر بازی‌های رایانه‌ای بر پرخاشگری بازیکنان حرفه‌ای نوجوانان پسر 16تا20 سال شهرکرج»، مجلهمطالعاترسانه‌ای، سال هشتم، شماره بیست و سوم،صص56-33.
-پیترهیوز، فرگاس،(1384)، «روانشناسیبازی)کودکان،بازیورشد(»،ترجمه کامران گنجی،تهران: رشد.
-جوادیان، سیدرضا؛ راهب، غنچه؛ قاسمی، حید؛ رهگذر، مهدی،(1392)، «سنجش رفتارهای اجتماعی مطلوب جوانان شهر اصفهان و عوامل شخصیتی مؤثر بر آن»، مجله پژوهش و برنامه‌ریزی شهری،سال چهارم،شماره چهاردهم، صص 102-83.
-جیمز، آلیسون؛ جنکس، کریس ؛ پروت، آلن،(1383)،جامعه‌شناسی دوران کودکی(نظریه‌پردازی در باره دوران کودکی)،ترجمه علیرضا کرمانی، علیرضا ابراهیم آبادی،تهران: ثالث.
-ستوده، هدایت الله،(1389)،«آسیب شناسی اجتماعی(جامعه شناسی انحرافات)»،تهران: آوای نور.
-سجادی‌نژاد، مرضیه؛ رنجبرکهن، زهره،(1387)، «رفتار مطلوب‌ اجتماعی»،فصلنامه توسعه علوم‌ رفتاری، سال اول، شماره اول، دانشگاه اصفهان: دانشکده روان‌شناسی، ص15.
-سیدمن، استیون،(1392)،«کشاکش آرا در جامعه‌شناسی»، ترجمه هادی جلیلی، تهران: نی.
-شایان‌مهر، علیرضا،(1391)،«دائرةالمعارف تطبیقی علوم‌اجتماعی»، تهران:کیهان.
-شرفی، محمدرضا،(1386)، «دنیای ‌نوجوان(راهنمایی برای والدین، معلمان، مربیان و مشاوران مدارس)»، تهران: مؤسسه فرهنگی منادی تربیت.
-صدیق سروستانی، رحمت الله،(1383)، «آسیب‌شناسی اجتماعی»، تهران: نشر آن.
-فکوهی، ناصر،(1388)، «تاریخ اندیشه و نظریه‌های انسان شناسی»، تهران: نی.
-فیضی، ایرج،(1386)،«محصولات فرهنگی غیرمجاز»، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
-منادی، مرتضی،(1392)،«جوانان و نهادهای اجتماعی»، تهران: جامعه شناسان.
-منصوری؛ روانبخش،(1391)، «کارکرد بازی‌های رایانه‌ای در رفتار نوجوانان»، مطالعات رسانه‌ای،سال هفتم،شماره 19، صص 142-133.
-هاشمی فشارکی، مریم السادات،(1391)،اینترنت و خانواده،تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
-هراتیان، عباس علی؛ احمدی، محمدرضا،(1389)، «تأثیر بازی‌های رایانه‌ای برمیزان حرمت خود نوجوانان»،مجلهروانشناسیو دین، سال سوم،شماره دوم، صص96- 75.