نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار گروه علوم ارتباطات اجتماعی دانشگاه آزاد، واحد تهران مرکز
2 دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات فرهنگی دانشگاه تهران
3 دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت رسانه دانشگاه تهران
4 دانشجوی کارشناسی ارشد ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی
چکیده
سبک زندگی مفهومی است که با انتخاب شدن زندگی روزمره معنا مییابد، بدینترتیب که برخلاف جوامع سنتی که افراد جایگزین و بدیل اندکی در میان برنامههای زندگی داشتند، در جامعهی معاصر به واسطهی اهمیت یافتن خود و مسئولیت شخصی و ظهور جامعهی مصرفی در زندگی، قدرت انتخاب نیز بیشتر است. اهمیت یافتن انتخاب در جامعهی ایران بیش از هر چیز در عرصهی کالاهای مادی و مصرفی در حال وقوع است و تنوع تعداد و تغییر محتوا و شکل رسانههای عامهپسند در سالهای اخیر همراه با تغییر چهرهی شهرهای بزرگ ایران و روند فزآیندهی توجه به بخش مصرف، این مسئله را به خوبی بیان میدارد. سبک زندگی مصرفی در اینجا نتیجهی گزینشها و ترجیحاتی است که در ارتباط با فرهنگ مصرفی قرار دارد و همچنین بیانگرانه و نمایشی است. هدف مقالهی حاضر مطالعهای توصیفی با استفاده از تحلیل نشانهشناختی رولان بارت و کشف معنای زنجیرهی دلالتهای آشکار و ضمنی در مطالعهی موردی 9 نمونه از تبلیغات مجلههای سبک زندگی است. نتایج به دست آمده مُعرف مجموعهی ارزشهای نمادینی است که در کل به عنوان ارزشهای مرجح حاصل از الگوی مصرفی جامعهی مدرن، تنها در ظاهر، دلالتگر تأکید و تأیید استقلال و منحصر بودن هویت و شخصیت فرد است، در حالی که آنچه در لایههای زیرین پیام تولیدکنندگان وجود دارد، ارزشهایی در تقابل با حق انتخاب و سوژگی آزادانهی افراد در جامعهی مدرن به ویژه برای مخاطب کشوری جهان سومی است که تنها میتواند مصرفکنندهی منفعل کالاها و ارزشهای تولیدی غربی باشد. در نهایت آنچه از تحلیلها حاصل میشود، تأکید بر شکلگیری یک جامعهی گروهبندی شده با توجه به لایهبندیهای اقتصادی و منزلتی است.
کلیدواژهها